• saxtalaşdırılmış və ya manipulyasiya edilmiş şəkil. Bir qayda olaraq, bu cür şəkillər aldadıcı (çaşdırıcı) başlıqlarla müşayiət olunur.
• Səhnələşdirilmişdən daha çox real hadisəni göstərmək üçün istifadə edilən film fraqmenti, reklam, qrafik oyun.
• Hadisəni təsvir edən başlığa uyğun olmayan orijinal şəkil 

Fotoşəkillərin tənqidi təhlili və onların yoxlanılması aşağıdakıları müəyyənləşdirməyə kömək edir:

• Gerçək faktlar - Bir fotoşəkilin doğruluğunun yoxlanılması nəticəsində gerçək faktları aşkar edib dezinformasiyanı ifşa edə bilərik və ya əksinə, bir fotoşəkil vasitəsilə ortaya çıxan faktlar bizə gerçək hekayəni yenidən qurmağımıza kömək edə bilər.
• Orijinal şəkillərin təxmini dərc olunma tarixi - Fotoşəkil çəkilişində təsvir edilən hadisənin fotoşəkilin yayımlanmasının və yayılmasının tarixinə uyğun olub-olmadığını müəyyənləşdirməyə kömək edir.
• Foto üzərində manipulyasiya edilib mi? - Dezinformasiya müəllifinin məqsədini aşkar etmək üçün, fotonun hansı hissələrinin və nə dərəcədə dəyişdirildiyini biləmk vacibdir.

Google Image Search-ə şəkli yükləməklə onu axtarmaq mümkündür: 1) eyni şəkil; 2) ona aid mətn; 3) şəkil yerləşdirilən veb sayt.

Addım 1: Google Image Search mühərrikində yoxlamaq istədiyiniz şəkli öz komputerinizdə saxlayın (save as).

Addım 2. Saxlanılmış şəkli Google Image Search-ə yükləyin və ya birbaşa Google Chrome ilə yoxlayın.

images.google.com veb səhifəsinə daxil olun, şəkil yükləmək və ya şəklin URL-ini yapışdırmaq – bu iki variantını təklif edən Image by Search-i klikləyin; əgər fotonu saxlamısınızsa Şəkil Yüklə-ni klik edin; sonra Faylı Seçin ve kompyuterinizdən şəkli seçin seçin. Sonra, kompyuterinizdən şəkli axtariş qutusuna gətirin. Bir fotoşəkil yükləmək əvəzinə şəklin URL'sindən istifadə edərək axtarış edə bilərsiniz. Sadəcə şəkilə sağ tıklayın və Copy İmage Address seçin; sonra Paste Image URL'ə basın.

Əgər Google Chrome brauzerindən istifadə edirsinizsə, şəkli yükləməyə və kompyuterdə saxlamağa ehtiyac yoxdur. Yoxlanılmalı olan şəkilə sağ klik edin, sonra Search Google for Image seçin və sizing nəticələrlə yeni pəncərə açılacaq.




Addım 3. Axtarış motorunun nəticələrini diqqətlə analiz edin. Axtarış motorları imkan verir ki, bir sorğu vasitəsilə müxtəlif məlumat mənbələrini axtara biləsiniz. Təbii ki, bütün materiallara etibar etmək olmaz. Ona görə çox vacibdi ki, ən etibarlı mənbələri seçib onları dəyərləndirəsiniz.

TinEye bir geriyə yönəlmiş görüntü axtarış motorudu və iş prinsipi Google Image Search ilə eynidi.  


TinEye göstərir:

• Müxtəlif vebsaytlarda, blog və forumlarda olan eyni şəkillər;
• Yayımlanma tarixi;
• Eyni resursda bir şəkil neçə dəfə post edilib. 

1. “Choose Photo” klik edin və müvafiq foto və ya onun URL-ini yükləyin.
2. Təhlükəsizlik məqsədi üçün alət sizdən istəyə bilər ki, robot olmadığınızı təsdiqləyən qeyd edəsiniz.
3. View Image Data düyməsinə basın 

Alət göstərir:

• Fotonun müəllifi/sahibi;
• Media orqanı və ya şirkətin adı, əgər müəllif şəkil çəkildiyi zaman o təşkilatın işçisi idisə;
• Fotonun adı/başlığı;
• Yer;
• Tarix;
• Şəklin və faylın ölçüsü;
• Qısa təsvir (əgər varsa);
• Format;
• Rezolyusiya. 

Yüklənmiş şəkil alətin göstərdiyi metaməlumatın həcmi və tipologiyasını böyük mənada müəyyən edir. Rəqəmsal kamera və ya cib telefonu ilə çəkilmiş şəkillər datanın əksəriyyətini təşkil edir. Vebsaytlara yüklənmiş şəkillərdə daha az data var çünki onlar orijinal deyil. Əlavə olaraq, mümkündür ki, internetdən endirilmiş və sonradan yüklənmiş şəkildə heç bir data olmasın. Sosial şəbəkə və vebsaytlar yüklənmiş orijinal şəklin ölçüsünü avtomatik olaraq kiçildir. Beləliklə, endirdikdən sonra bizim şəkillər həcmdə daha kiçikdir. Və o zaman metaməlumatın ciddi hissəsi itmiş olur. 

Exif Data Viewer.

Metaməlumatın müəyyən edilməsi və analizi üçün çox faydalı vasitəsdir və Jeffrey's Image Metadata Viewer ilə eyni prinsiplə işləyir.

• www.exifdata.com veb portalına daxil olun;
• Choose File ilə foto və ya şəklin URL-ini yükləyin;
• Upload klik edin və nəticələrə baxın, onlar axtarış sahəsinin sol hissəsində xülasə və ətraflı analiz kimi təqdim olunub.