Պրոպագանդա

Պրոպագանդան հաղորդակցության ձեւ է, որը փորձում է ազդել հասարակական կարծիքի վրա եւ ստանալ արձագանք, որը կնպաստի քարոզչի մտադրության իրականացմանը՝ փաստերը կեղծելու կամ դրանք ընտրողաբար ներկայացնելու միջոցով: Ի տարբերություն պրոպագանդայի, համոզելու մեթոդը ավելի ինտերակտիվ է եւ փորձ է անում բավարարել թե՛ համոզողի, թե՛ թիրախային խմբի շահերը:

Ի սկզբանե լատիներեն «պրոպագանդա» բառը չեզոք եզրույթ էր, որը նշանակում էր կոնկրետ գաղափարի տարածում եւ խթանում: Այս բառի ծագումնաբանությունը կապված է 1622 թ.-ին Վատիկանի կողմից հիմնված «Sacra Congregate de Propaganda Fide» (Մարդկանց քրիստոնեացման ժողով) միսիոներական կազմակերպության հետ, որի հիմնական նպատակն էր տարածել կաթոլիկությունը: 18-րդ դարից սկսած այս տերմինն օգտագործվել է նաեւ աշխարհիկ գործունեության մեջ, սակայն հետագայում աստիճանաբար ստացել է բացասական երանգավորում քաղաքականության ոլորտում:

Պրոպագանդայի երկու տեսակ կա՝ սև և սպիտակ.

  • Սպիտակ պրոպագանդա. աղբյուրը հստակ է, և ուղերձի բովանդակությունը համապատասխանում է ճշմարտությանը կամ մոտ է դրան:
  • Սև պրոպագանդան քողարկում է իր աղբյուրները կամ նշում այլ աղբյուր, ոչ ճիշտ աղբյուր, և ուղերձի բովանդակությունը հիմնված է ստի, կեղծիքի և դավադրության վրա: 

Պրոպագանդան ունի հետևյալ առանձնահատկությունները.

  • Ապակողմնորոշում և ազդեցություն ճանաչողության վրա; 
  • Վնասելու մտադրություն: 
  • Դիտավորությամբ և կանխամտածված; 
  • Պարբերական: 

Պրոպագանդայի մեթոդները և տեխնիկան

 

Եռափուլ մոդել

 

Կրոնը/ տեղեկատվությունը որպես զենք

 

Շեղող աղբյուրի մոդել

 

Սոցիալական կայքերը՝ որպես ապատեղեկատվության աղբյուր

 

Հոգնեցնելու տեխնիկան

 

Կեղծ դիլեմա

 

Քննադատություն ի պատասխան քննադատության

 

Քարտերի դարսում

 

Իմիտացիոն ապացույցների ստեղծում

 

Մեջբերումների, աղբյուրների և համատեքստի փոփոխություն

 

Դավադրապաշտական տեսություններ և պսևդոգիտություն

 

Հրեշացման (դեմոնիզացիա) տեխնիկա

 

Չափազանցում կամ չափից դուրս ընդհանրացում

 

Փաստերի ժխտում